تسمه SPK چیست ؟

تسمه 1.2080 (SPK) از دسته فولاد های سردکار است که با مشخصه X210Cr12 و با نام فولاد k100 در استاندارد بهلری شناخته میشود. این فولاد از دسته فولادهای پرکربن و پرکروم به حساب می آید. کروم این فولاد در حدود 12% است.

ورق و فولادهای آلیاژی SPK یا Special K یکی از پرکاربرد ترین فولادهای ابزاری سرد کار یا پر آلیاژ است که توسط شرکت بوهلر نامگذاری شده است، البته این فولادهای ابزاری با شماره استاندارهای ۱.۲۰۸۰ و X2 10Cr12 هم نامگذاری شده اند.

شایان ذکر است که این نوع فولادها به فولادهای آلیاژی پر کربن نیز معروف هستند.

میلگرد SPK دارای سختی پذیری بالایی برای سرد شدن با روغن و یا هوا می باشد و در طول عملیات حرارتی از پایداری مناسبی برخوردارند. البته در کار با فولاد SPK باید توجه داشت که این فولاد ابزار در مقابل گرمادهی های سریع و نامنظم حساس می باشد.

فولاد های SPK که دارای کروم (Cr ) بسیار بالایی هستند و از این عنصر در ساخت آنها استفاده شده است، در برابر سایش استقامت مناسبی دارند و باعث شده تا سختی فولاد SPK زیاد شود.

برای سختکاری فولاد SPK (فرگوته کردن) عملیات حرارتی در دمای ۹۳۰ درجه روی فولاد SPK اعمال می­شود.

سختی تقریبی فولاد ابزار SPK پس از نورد یا آهنگری (فورج) در حدود 400 برینل است. برای افزایش قابلیت ماشین کاری و سپس رسیدن به شرایط و مشخصات کاربری، عملیات های زیر بر روی فولاد ابزار SPK انجام می گیرد تا خواص فولاد SPK را بهبود بخشد :

1- قطعات آهنگری/نورد شده از فولاد ابزار SPK، قبل از ماشین کاری یا سخت کاری تحت عملیات حرارتی آنیل (بازپخت) قرار می گیرند.

ریز ساختار پس از آنیل شامل کاربیدهای کروی با توزیع یکنواخت در زمینه ی فریتی است. چنین میکروساختاری دارای سختی پایین و قابلیت ماشین کاری خوبی بوده و موجب کاهش سایش و افزایش عمر ابزارهای برشی می شود. آنیل فولاد ابزار SPK در حدود 850-800 درجه سانتیگراد انجام و به صورت آهسته با نرخ 20-10 درجه سانتیگراد در ساعت تا رسیدن به دمای 600 درجه سانتیگراد در کوره سرد می شود، ادامه سرد کردن در هوا انجام می گیرد.

سختی پس از آنیل آن ها در حدود 255-217 برینل است.

2- پس از ساخت ابزار، قالب و سایر محصولات از فولاد SPK آنیل شده، فرایند نهایی بر روی فولادهای ابزار شامل عملیات حرارتی سخت کاری است. سخت کاری فولاد SPK شامل مراحل زیر است:

پیش گرم کردن تا دمای حدود 815 درجه سانتیگراد. این فولادها هدایت حرارتی پایینی داشته و جذب گرما توسط آن ها بسیار آهسته صورت می گیرد. بنابراین شیب های دمایی به راحتی ممکن است باعث ترک برداشتن این فولادها در حین گرم کردن یا سرد کردن بشود. به منظور پیشگیری از ایجاد ترک در مرحله ی سخت کاری، پیش گرم آن ها با افزایش دما به آهستگی تا حدود 815 درجه سانتیگراد ضروری است.

آستنیته کردن در دمای حدود 970-960 درجه سانتیگراد در حمام مذاب نمک و حدود 990-980 درجه سانتیگراد در کوره با اتمسفر کنترل شده به مدت 30-15 دقیقه.
سرد کردن یا کوئنچ در روغن، سختی قطعه در این مرحله در حدود 65-63 راکول سی است. سختی حاصل از کوئنچ تابعی از دمای آستنیته کردن است، به طوری که بیشترین مقدار سختی پس از کونئچ در این فولادها در دمای آستنیته کردن در حدود 980 درجه سانتیگراد به دست می آید. در دماهای آستنیته کردن کمتر و بیشتر از این مقدار، سختی کاهش می یابد.
تمپر یا بازگشت دادن فولاد. هدف از این فرایند عملیات حرارتی، به دست آوردن میکروساختار مارتنزیت بازپخت شده است.

• تسمه Spk که با کد فولاد آلیاژی 2210 شناخته می شود دارای کربن نسبتا بالایی می باشد .
• عموما برای تیغه های برش و ابزار های کنده کاری استفاده می شود لازم به ذکر است که تسمه Spk .
• در مقایسه با سایر تسمه های فولادی از قیمت بالاتری برخوردار است.

کاربردهای تسمه Spk

به دلیل سختی بالا و مقاومت در برابر تنش ، از این نوع تسمه در ساخت

ویژگی های تسمه SPK

از مهم ترین ویژگی های تسمه ی SPK می توان به سختی بالا اشاره کرد و همچنین این نوع تسمه به دلیل داشتن عنصر کروم در ساختار خود ، دارای خاصیت مقاومت در برابر سایش بالا می باشد.